सुर्खेत । दैलेखमा पेट्रोलियम पदार्थ अन्वेषणका लागि काम भैरहेको छ । वि.सं. २०८० चैत मसान्तसम्म अन्वेषण कार्य सम्पन्न गरिसक्नुपर्ने छ । तर, त्यसका लागि आवश्यक पूर्वाधारहरु नहुँदा समयमै काम सकिनेमा आशंका छ ।
नेपाल सरकारले २०७५ माघमा दैलेखको पेट्रोलियम पदार्थको विस्तृत अन्वेषण गर्न चीनलाई दिने सम्बन्धी परियोजना स्वीकृत गरेको थियो । चीनियाँ सरकारको दुई अर्ब ४० करोड आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोगमा २०७६ मा खानी तथा भूगर्भ विभाग र चिनियाँ सरकारको जिओलोजिकल सर्वे कम्पनीबिच अन्वेषण तथा उत्खनन्का लागि सम्झौता भएको थियो । तीन वर्षभित्र सम्पन्न गरिसक्नुपर्ने उक्त परियोजना कोभिड–१९ का कारण काम प्रभावित बन्यो । तत्पश्चात २०७८ चैत्र १४ को मन्त्रिपरिषद बैठकबाट २०८० को चैत मसान्तमा काम सम्पन्न गर्नेगरी म्याद थप गरिएको छ ।

प्राविधिक टोलीले साइस्मिक, जियोलोजिकल, म्याग्नेटो टेल्युरिक, जिओकेमिकल स्याम्पलिङ सर्भे लगायतका काम गरिसकेको छ । अन्वेषण अन्तर्गत दैलेखको पञ्चकोशी क्षेत्र आसपासका विभिन्न स्थलहरुको भूकम्पीय (साईज्मिक) सर्वेक्षण गरिएको थियो । त्यो सर्वेक्षणमा जमिनको सतहबाट विशेष किसिमको तरङ्ग उत्पन्न गरी जमिनमुनिको तस्बिर लिइएको थियो । र त्यसकै आधारमा शीरस्थान, नाभिस्थान र जलजले क्षेत्रमा सम्भावित खानी भएको ठाउँ पहिचान गरिएको छ । छनोट भएका तीन स्थानमध्ये पहिलो चरणमा जलजले क्षेत्रमा अन्वेषण गरिने पेट्रोलियम अन्वेषण तथा प्रवद्र्धन केन्द्रका प्रमुख दिनेशकुमार नापितले बताए ।
जलजलेमा अब ४ किमी गहिराई सम्म ड्रिलिङको काम हुनेछ । जलजलेमा अन्वेषण सफल भएपछि शीरस्थान र नाभिस्थानको उत्तरी क्षेत्रमा पनि काम सुरु हुने नापितले जनाए । अन्वेषणको काम सकिएपछि कति परिणाममा पेट्रोलियम पदार्थ छ भन्ने कुरा यकिन गरी व्यावसायीकरणको काम सुरु हुने बताए ।
जग्गा छनोट र मुआब्जा मूल्यांकन
पेट्रोलियम पदार्थ अन्वेषणका लागि ड्रिलिङ गरिने जग्गा छनोट भई मुआब्जाको लागि मूल्यांकन समेत गरिसकिएको छ । २०७९ माघ २३ गतेको मन्त्रिपरिषद बैठकले भैरबी गाउँपालिका–१ जलजलेको ४५ रोपनी जग्गा अधिग्रहण गर्ने निर्णय गरेको थियो ।
सोही निर्णयका आधारमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय दैलेखले जग्गा अधिग्रहणका लागि प्रक्रिया सुरु गरिसकेको छ । स्थानीय २४ जना …